การเมืองเรื่องหน้ากาก
จู่ๆ ไม่กี่วันก่อนก็มี "กระแสสวมหน้ากาก" Guy Fawkes บนหน้าโปรไฟล์ของ facebook กันเป็นทิวแถว ถึงแม้ว่าผมจะเคยเห็นการใช้ "สื่อสัญลักษณ์" เดียวกันนี้ในข่าวการประท้วงบางอย่างของประเทศอื่นๆ อยู่บ้าง แต่ผมก็ไม่ได้ไปสนใจอะไรกับมันมากนักหรอก เพราะดูมันจะมี "ความเป็นของฝรั่ง" มากกว่า "ความเป็นของไทย" อยู่ซักหน่อย โดยเฉพาะสื่อที่ทำให้หน้ากาก Guy Fawkes กลายเป็นที่รู้จักกันอย่างกว้างขวางในช่วงก่อนหน้านี้ ก็มีแต่ "หนังฝรั่ง" เท่านั้นแหละ ... แล้วความหมายของหน้ากาก Guy Fawkes ตามที่บอกเล่าไว้ในหนังเรื่องนั้นคืออะไรผมก็ไม่รู้หรอกครับ เพราะผมตั้งใจดูแค่ Natalie Portman เท่านั้นเอง ... :D
กระทั่งมีการเอ่ยอ้างถึงหน้ากาก Guy Fawkes จนกลายเป็น "กระแส" ในสังคมไทยนั่นแหละ ผมค่อยนึกอยากจะไปค้นความหมายกับที่มาที่ไปของ "การใช้สัญลักษณ์" ดังกล่าว เพื่อที่จะรู้กับเขาบ้างว่า จริงๆ แล้วมัน "สื่อสาร" ถึงอะไรกันแน่ ?! ... แต่พอรู้เรื่องราวอันเป็นประวัติส่วนหนึ่งของ Guy Fawkes แล้ว ผมกลับไม่ค่อยชอบสัญลักษณ์ของแกซะงั้น ... ??!! ... อันนี้เป็นเรื่องของ "ความรู้สึก" หรือ "รสนิยม" ส่วนตัวล้วนๆ เลยครับ ไม่เกี่ยวกับเหตุผลอะไรทั้งหมด ... :D ... เพราะฉะนั้น จากเดิมที่ผมก็ไม่ค่อยจะสนใจเจ้า "หน้ากากขาว" นี้อยู่แล้ว ก็เลยกลายเป็นคำถามขึ้นมาในใจว่า "ทำไมเราถึงต้องใช้สัญลักษณ์ที่เราไม่ชอบที่มาของมันด้วยวะ ?!"
จริงอยู่ที่มันก็เป็นแค่ "สัญลักษณ์" ที่กลุ่มบุคคลหนึ่งๆ "ใช้ร่วมกัน" เพื่อแสดง "การต่อต้านอำนาจรัฐ" ... แต่ถ้ามันเป็น "แค่" สัญลักษณ์ธรรมดาๆ ทั่วๆ ไป มันก็จะไม่มี "ความสลักสำคัญ" อะไรเลยงั้นสิ ... ?! ... แล้วถ้ามันมี "ความสลักสำคัญ" ขนาดที่กลุ่มบุคคลหนึ่งๆ "ต้องการใช้ร่วมกัน" จริงๆ ... ผมก็คิดว่ามันควรจะมี "ความพิถีพิถัน" ในการ "เลือกใช้" ให้มากกว่านี้ ไม่ใช่นึกอยากจะหยิบอะไรขึ้นมาตามกระแสของคนอื่นประเทศอื่นอย่างไม่ต้องคิดอะไรเลย ... รึเปล่า ?! ... หรือเราควรจะ "เลือกใช้สัญลักษณ์" ให้มี "ความสอดคล้อง" กับสิ่งที่กลุ่มบุคคลหนึ่งๆ พยายามสื่อสารเพื่อ "เรียกร้องต้องการ" ... ดีกว่ามั้ย ??!! ... ถ้า "แค่" ขอให้ใช้ "สัญลักษณ์อะไรก็ได้" ร่วมกัน ... ไม่เอา "ปลัดขิก" ไปซะเลยล่ะ ??!!
ผมเข้าใจเอาเองนะครับว่า การนำ "สัญลักษณ์สำเร็จรูป" ที่มีอยู่แล้วมา reuse กันเฉพาะกลุ่ม คงเป็นวิธีการที่ "ง่ายกว่า" เพราะอย่างน้อยมันก็สามารถ "สื่อ" ถึง "ความเป็นกลุ่มก้อน" ของกลุ่มบุคคลที่คิดเหมือนๆ กันได้อย่างทันอกทันใจพอสมควร เนื่องจากทุกๆ คนจะสามารถ catagorize ตัวเองว่ามีความคิดเช่นเดียวกับคนอื่นๆ ที่ "เลือกใช้สัญลักษณ์เดียวกัน" นี้ได้ โดยไม่มีใครต้องต้องเสียเวลาไปคิดหรือออกแบบ "ตราสัญลักษณ์" ขึ้นมาใหม่ให้ต้องพิจารณาร่วมกัน ... แม้ว่า "ความหมายแห่งสัญลักษณ์" ที่ว่านั้น อาจจะมีความผิดเพี้ยนไปจากเรื่องราวของมันเมื่อประมาณ 4 ศตวรรษที่แล้วก็ตาม ... แต่ ... บังเอิญว่า ผมไม่นิยมการ categorize ตัวเองแบบนี้ไง ... เท่านั้นแหละ !! ... :D
ดังนั้น แม้ว่าผมจะเห็นด้วยกับ "การต่อต้านอำนาจเฮงซวยของรัฐ" แต่ผมก็ไม่เห็นด้วยกับการ "เลือกใช้" หน้ากาก Guy Fawkes เพราะมันมีความเป็นมาที่อยู่บนพื้นฐานของ "ความขัดแย้ง" ทางแนวคิดและศรัทธา ... ก็ถ้า "รัฐ" ไม่ได้ใช้ "อำนาจ" อย่าง "เฮงซวย" ล่ะ ?! ... ถ้า "รัฐ" เลือกที่ใช้ "อำนาจ" เพื่อผดุง "ความเป็นธรรม" ในสังคม ไม่ว่าจะมีใครชอบใจหรือไม่ชอบใจแค่ไหนก็ตามล่ะ ??!! ... เราจะ "ต่อต้านอำนาจรัฐ" ด้วยมั้ย ??!! ... ผมมี "ความเชื่อ" อยู่อย่างหนึ่งว่า หลายๆ คนที่ร่วมอยู่ในกลุ่ม "ผู้ใช้สัญลักษณ์" Guy Fawkes นั้น น่าจะต้องการเรียกร้อง "ความถูกต้อง" และ "ความยุติธรรม" ของ "การใช้อำนาจรัฐ" ... ไม่ใช่ "ต่อต้านอำนาจรัฐ" ... ไม่ใช่ "ต่อต้านเผด็จการ" ... เพราะจุดมุ่งหมายที่แท้จริงของ "ทุกระบอบการปกครอง" ก็คือ "การสร้างความเป็นธรรม" ให้เกิดขึ้นในสังคม ... ความเป็นระบอบใดระบอบหนึ่งจึงไม่เคยสำคัญเท่ากับ "ความยุติธรรม" ที่ระบอบนั้นๆ หยิบยื่นให้กับผู้คนในสังคม ... เสมอ !!?? ... ผมก็เลยคิดว่า เรามี "สัญลักษณ์สำเร็จรูป" อื่นที่ "ตรงความหมาย" มากกว่าหน้ากากของ Guy Fawkes ซึ่งกลายมาเป็น "กระแส" เพราะ "ความบ้าจี้" ของเจ้าหน้าที่ในฝ่ายรัฐบาลแท้ๆ ... !!? ...
แต่ที่แย่กว่านั้นก็คือ หน้ากาก Guy Fawkes ซึ่งถูกทำให้โด่งดังจนเป็นที่นิยมกันอยู่นั้น มีใครยืนยันได้มั้ยครับว่า มันไม่มี "เงื่อนงำทางการค้า" ซุกซ่อนอยู่เบื้องหลัง ในเมื่อหน้ากากดังกล่าวเป็นผลงานการออกแบบที่ Time Warner ยังเป็นผู้ถือครอง "ลิขสิทธิ์ทางการค้า" อย่างเบ็ดเสร็จเพียงคนเดียวในเวลานี้ ... ??!! ... การใช้หน้ากาก Guy Fawkes เป็นสัญลักษณ์ในการประท้วงนู่นประท้วงนี่จนโด่งดังกลายเป็นข่าวไปทั่วโลกนั้น ... รู้ได้ยังไงว่าไม่ใช่เป็นส่วนหนึ่งของ "การโฆษณา" โดย Time Warner ซะเอง ??!!
แล้ว "นกฮูก Knowly" ก็ใส่ "หน้ากาก" เป็น "ครั้งแรก" หลังจากถูก "เลือกใช้" ให้เป็น "สัญลักษณ์ประจำตัว" มาร่วมสิบปี ... แต่การนำเอา "หน้ากาก" ของ "เทพเจ้าแห่งความซื่อสัตย์ยุติธรรม" ในความรู้สึกของใครต่อใครหลายคนมาเล่นนั้น ... จะดีกว่ามั้ย ?! ... จะเหมาะสมกว่ามั้ย ?! ... ผมไม่รู้หรอกครับ !!?? ... เก้าะ ... ผมชอบของผมแบบนี้นี่นา ... ใครจะทำไมเหรอ ?! ... :D
Leave Comment