GooZhuq!

ถึงแม้ว่าจะเป็นสมาชิกที่ค่อนข้างใหม่บนชั้นหนังสือส่วนตัวที่เพิ่งจะหามาได้หมาดๆ แต่ก็เป็นเล่มที่ "ตั้งใจตามล่า" มาได้ระยะหนึ่งแล้ว เพราะได้ความระแคะระคายมาว่า เคยมีการรวบรวม "ชุมนุมบทสอนลูก" ของปราชญ์ชาวจีนผู้โด่งดังในประวัติศาสตร์อยู่ชุดหนึ่ง ซึ่งมี 誡子書 ของ "ขงเบ้ง" เป็นบทที่มีชื่อเสียงมากที่สุดในชุมนุมเอกสารฉบับนั้น ไม่ว่าจะในแง่ของ "ตัวบุคคล" ที่มีบทบาทอันโดดเด่นในยุค "สามก๊ก" และในแง่ของ "วรรณศิลป์" ที่มีความไพเราะงดงาม มีความเรียบง่าย สั้น-กระชับ และครอบคลุมสาระสำคัญสำหรับ "การพัฒนาตน" ไว้อย่างครบถ้วนภายในตัวอักษรจีนเพียง 86 ตัวเท่านั้น ... การได้พบเห็นหนังสือ 中国家训精粹 ที่รวบรวมต้นฉบับเดิมทั้งหมดเอาไว้ พร้อมบันทึกคำอธิบายด้วยภาษาจีนยุคปัจจุบันโดย 陈才俊 กับ 谷淑梅 เล่มที่เอ่ยถึงนี้โดยไม่คาดฝัน จึงเป็นเรื่องหนึ่งที่ผมรู้สึกยินดีปรีดาเป็นอย่างมากจริงๆ ... 😍

อย่างไรก็ตาม การอ่านหนังสือภาษาจีนที่ตัวเองทิ้งร้างไปนานหลายสิบปีแล้วนั้น ไม่ใช่เรื่องที่ทำได้ง่ายๆ ภายในเวลาที่ค่อนข้างจำกัดจำเขี่ยของผมเอง ณ เวลาปัจจุบัน ยิ่งเป็นภาษาจีนยุคเก่าที่ห่างจากยุคของเราไปตั้งหลายศตวรรษด้วยแล้ว น่าจะต้องใช้เวลานานจนยากที่จะประเมินได้จริงๆ แต่ผมก็เชื่อว่า เราน่าจะได้พบเห็นแง่มุมหลายๆ อย่างที่น่าสนใจของคนจีนในแต่ละยุคแต่ละสมัย และน่าจะได้ประโยชน์จากแง่คิดของบุคคลผู้ได้รับการยกย่องว่า เป็น "นักปราชญ์" ผู้มีความรอบรู้ อีกทั้งเป็น "บัณฑิต" ที่มีความคิดอ่านอันลึกซึ้งยิ่งกว่าผู้คนโดยทั่วไปมาตลอดระยะเวลาในประวัติศาสตร์ของชนชาติจีนเลยทีเดียว ... ที่สำคัญก็คือ บรรดาคำสอนที่ถูกรวบรวมไว้เหล่านี้ คือ "บทสอนลูก" ที่บรรดา "นักปราชญ์" แต่ละท่าน ตั้งใจบันทึกไว้ให้กับทายาทของตัวเองโดยตรง ... มันจึงเป็น "ชุมนุมหนังสือสอนลูก" ที่มีความพิเศษมากๆ

ไหนๆ ผมก็ได้เอ่ยถึง 誡子書 ของ "ขงเบ้ง" ซึ่งเป็นบทที่โด่งดังที่สุดของ "ชุมนุมหนังสือสอนลูก" ไปแล้ว งั้นก็ขอแปะเอาไว้ตรงนี้ซะเลยแล้วกัน เพราะจริงๆ แล้ว จุดเริ่มต้นของ "การต่ามล่า" หนังสือเล่มนี้ก็เริ่มมาจากที่ได้อ่านและที่ได้แปล 誡子書 ของ "ขงเบ้ง" เมื่อประมาณกว่า 2 ปีที่แล้วนี่แหละ ...

誡子書 <原文>

夫君子之行，靜以修身，儉以養德；
非澹泊無以明志，非寧靜無以致遠。
夫學須靜也，才須學也；
非學無以廣才，非志無以成學。
怠慢則不能勵精，險躁則不能冶性。
年與時馳，意與歲去，遂成枯落， 多不接世。
悲守窮廬，將復何及！

ส่วนท่อนต่อจากนี้ก็คือคำแปลที่ผมทำเอาไว้ครับ ...

มรรควิถีแห่งวิญญูชน ย่อมสำรวมกิริยาด้วยความสงบ
เจริญในคุณธรรมด้วยความมัธยัสถ์
หากไม่ยืนหยัดอดกลั้น ปณิธานย่อมเลือนลางจางหาย
หากสิ้นไร้ความสงบสำรวมใจ ย่อมมิอาจก้าวไกลถึงที่สุด

การศึกษาเรียนรู้ ต้องอาศัยจิตใจที่สงบและเบิกบาน
ทักษะความชำนาญ ต้องอาศัยความพยายามที่จะฝึกฝน
เมื่อไม่ใฝ่รู้รักเรียน ความสามารถย่อมตื้นเขินตีบตัน
เมื่อไม่มุ่งมั่นพากเพียร ฝึกฝนสิ่งใดย่อมไม่ประสบผล

เพราะความเกียจคร้านเฉื่อยชา จึงไม่มีความกระตือรือร้น
เพราะความหลุกหลิกลุกลน จึงไม่อาจหล่อหลอมคุณลักษณ์

เดือนปีย่อมเคลื่อนคล้อยไปตามกาล
ความคิดอ่านย่อมเปลี่ยนผ่านไปตามสมัย
ความพลิกแพลงแปลงเปลี่ยน ย่อมเจริญงอกงาม
ความดื้อด้านดักดาน ย่อมร่วงร้างโรยรา
สรรพสิ่งล้วนมิอาจยืนยงนับกัปกัลป์
หากมัวแต่โหยไห้รำพันอยู่ในความคับแคบที่รกร้าง
จะคิดอ่านสรรค์สร้างอนาคตได้ไฉน!